- Καρνατάκα
- (Karnataka). Ομόσπονδο κρατίδιο (191.791 τ. χλμ., 52.733.958 κάτ. το 2001) της Ινδίας με πρωτεύουσα την Μπανγκαλόρ (4.292.223 κάτ. το 2001). Συνορεύει στα Β και ΒΑ με τα κρατίδια Γκόα και Μαχαράστρα, στα Α με το κρατίδιο Άντρα Πραντές, στα Ν με τα Ταμίλ Ναντού και Κεράλα, ενώ στα Δ βρέχεται από την Αραβική θάλασσα. Η πιο διαδεδομένη γλώσσα είναι η καναρεζική και ακολουθούν η τελουγκουική, η ουρδουική ή ουρντού, η μαραθική και η ταμιλική· κύρια θρησκεία είναι ο ινδουϊσμός. Έως και το 1973 η Κ. ονομαζόταν Μισόρι.
Γεωμορφολογικά η Κ. χωρίζεται σε τέσσερις περιοχές: την παράκτια λωρίδα που αποτελεί το βορειότερο τμήμα της ακτής Μαλαμπάρ, τις λοφοσειρές (μαλνάτ) που αντιστοιχούν στο κεντρικό τμήμα της οροσειράς των Δυτικών Γκατς, το οροπέδιο Καρνατάκα στα Α και τα μαύρα εδάφη όπου καλλιεργείται βαμβάκι στα ΒΔ. Η παράκτια λωρίδα είναι δυσπρόσιτη, τα Δυτικά Γκατς είναι ιδιαίτερα δασώδη και περιλαμβάνουν πολλούς καταρράκτες και πλούσια άγρια φύση. Το οροπέδιο Καρνατάκα είναι άγονο και υποφέρει από περιοδικές ανομβρίες. Κυριότεροι ποταμοί είναι ο Κρίσνα –που συγκεντρώνει και τα νερά του Μπίμα, του Μαλμπράμπα και του Τουνγκαμπάντρα–, ο Πενέρ και ο Κόβερι, που εκβάλλουν στον κόλπο της Βεγγάλης. Πολυάριθμες είναι οι λίμνες, φυσικές και τεχνητές. Το κλίμα είναι υποτροπικό, πολύ θερμό, προπάντων στο εσωτερικό. Οι βροχοπτώσεις, μουσωνικού τύπου, που παρατηρούνται κατά μεγάλο μέρος τους καλοκαιρινούς μήνες, είναι άφθονες στην παράκτια λουρίδα και στα Γκατς, αλλά ελαττώνονται στην ενδοχώρα.
Η οικονομία της Κ. βασίζεται κυρίως στη γεωργία (ρύζι, καφές, καπνός, βαμβάκι, αραχίδες, σουσάμι, ζαχαροκάλαμο). Αρκετά ανεπτυγμένη είναι επίσης η κτηνοτροφία (βοοειδή, βούβαλοι και προπάντων προβατοειδή). Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν η εξαγωγή χρυσού και η εκμετάλλευση του δασικού πλούτου (σάνταλο, μπαμπού, τικ), από τον οποίο είναι πλούσια η μαλνάτ. Υπάρχουν βιομηχανίες χαλυβουργίας (στην Μπαντραβάτι), εργοστάσια αεροπλάνων και αυτοκινήτων (στην Μπανγκαλόρ), υφαντουργίας, τσιμέντου, χημικών προϊόντων και ειδών διατροφής· η Κ. είναι εξάλλου μία από τις μεγαλύτερες περιοχές του κόσμου επεξεργασίας ελαίου του σαντάλου, που χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία.
Σημαντικές πόλεις της Κ. εκτός από την πρωτεύουσα είναι η Μπελγκάουμ, μεγάλη γεωργική αγορά και αξιόλογο βιομηχανικό κέντρο, και η Χούμπλι, έδρα μεγάλων υφαντουργικών εργοστασίων, η Κολάρ Γκολντ Φιλντς, κέντρο ορυχείων στην καρδιά ενός σημαντικού χρυσοφόρου διαμερίσματος· στην ακτή Μαλαμπάρ, στις εκβολές του Νετραβάτι, η Μανγκαλόρ, εμπορικό λιμάνι με μεγάλη εξαγωγική κίνηση καφέ και άλλων γεωργικών προϊόντων· στη νότια Κ. η πόλη Μισόρι, μεγάλο πνευματικό (έδρα πανεπιστημίου από το 1916) και βιομηχανικό κέντρο, με εργοστάσια υφαντουργίας, χημικών προϊόντων (εξαγωγή αιθέριων ελαίων) και ειδών διατροφής· τέλος οι Μπέλαρι, Μπιτζαπούρ, Νταβανγκέρε, Νταρβάρ, Γκαντάγκ, Γκουλμπάργκα, Ραϊτσούρ και Σιμόγκα, όλες με πληθυσμό πάνω από 100.000 κατ.
Εκδήλωση ινδουιστών στην πόλη Μπανγκαλόρ του κρατιδίου Καρνατάκα στην Ινδία (φωτ. ΑΠΕ).
Dictionary of Greek. 2013.